WERSJA PREMIUM:


Tu jesteś:




Menu:

Zajrzyj też na półkę:
Internetowa Liturgia Godzin

Wesprzyj rozwój serwisu

Czytelnia

2 maja
Święty Atanazy Wielki,
biskup i doktor Kościoła

Zobacz także:

Święty Atanazy Wielki
Atanazy urodził się w 295 r. w Aleksandrii. Jak można wnosić z jego pism oraz z imienia jego brata, Piotra, który po nim zasiadł na stolicy aleksandryjskiej, Atanazy był z pochodzenia Grekiem. Posiadał wszechstronne wykształcenie. Jego młodość przypadła na krwawe prześladowanie Dioklecjana i Galeriusza. Miał dosyć okazji podziwiać męstwo męczenników oddających swoje życie za Chrystusa nieraz wśród najwyszukańszych tortur.
W młodym wieku podjął życie w odosobnieniu na pustyni egipskiej, gdzie spotkał św. Antoniego Pustelnika, swego mistrza. Za rządów św. Aleksandra Atanazy w 319 r. został wyświęcony na diakona i pełnił przy biskupie urząd jego sekretarza. Jako autor listu św. Aleksandra do biskupów, w którym błędy Ariusza poddał szczegółowej analizie i krytyce, został zaproszony na Sobór Nicejski (325), na którym zajaśniał niezwykłą wymową i wiedzą teologiczną tak dalece, że można powiedzieć, iż przyczynił się w głównej mierze do potępienia przez ojców soboru Ariusza. Cesarz Konstantyn I Wielki skazał herezjarchę na wygnanie.
Po śmierci biskupa Aleksandra jego następcą został wybrany Atanazy (328). Od samego początku jego pasterzowaniu towarzyszyły wielkie wyzwania. Cesarz Konstantyn odwołał bowiem z wygnania Ariusza i jawnie zaczął sprzyjać jego zwolennikom. Dla umocnienia wiernych swojej diecezji Atanazy rozpoczął uciążliwą wizytację od Assuanu po Tebaidę. W Tabennesi powitał go serdecznie św. Pachomiusz. W tym czasie przeciwnicy Atanazego oskarżyli go przed cesarzem, że objął stolicę aleksandryjską, nie mając jeszcze wieku kanonicznego, a ponadto że popiera przeciwników politycznych cesarza. Atanazy udał się więc do Nikomedii, gdzie wtedy urzędował cesarz, i zbił wszystkie zarzuty przeciwników. Cesarz żegnał go z wielkimi honorami (332).
Przeciwnicy ponownie oskarżyli Atanazego, tym razem o to, że przyczynił się do potajemnego zamordowania ariańskiego biskupa Arseniusza. Kiedy Atanazy zażądał kategorycznie sądu, zorganizowano go na synodzie w Cezarei Palestyńskiej, gdzie została wykazana niewinność Atanazego. Z tej okazji cesarz Konstantyn wystosował nawet do Atanazego list pochwalny.
Ariusz dzięki poparciu cesarza zdołał w tym czasie pozyskać bardzo wielu biskupów na Wschodzie. Sześćdziesięciu z nich zebrało się na synodzie w Tyrze (335). Atanazy omalże nie został na miejscu zabity. Ratował się ucieczką, ale cesarz skazał Atanazego na banicję do Trewiru w Galii. Daremnie w obronie Atanazego pisał do cesarza listy św. Antoni Pustelnik. Dopiero śmierć cesarza w 337 r. przywróciła udręczonemu obrońcy Kościoła wolność.
Wrogowie ponownie wnieśli przeciwko Atanazemu skargę, tym razem do papieża, św. Juliusza I, o to, że nieprawnie objął stolicę biskupią. Atanazy zwołał wówczas synod do Aleksandrii, który wykazał jego niewinność. Przeciwnicy, korzystając z poparcia cesarza ariańskiego, Konstansa I (337-350), wymogli depozycję Atanazego; na jego miejsce wszedł biskup ariański, Grzegorz. Atanazy ponownie musiał ratować się ucieczką (338). Udał się wówczas do Rzymu. Papież św. Juliusz I zwołał dla rozpatrzenia sprawy synod do Rzymu. Wobec zebranych 50 biskupów została ponownie wykazana niewinność Atanazego. Papież wystosował list do biskupów Egiptu, Grzegorza obłożył klątwą i zdjął z urzędu (340). Cesarz poparł papieża i wydał zarządzenie namiestnikowi Egiptu, aby Atanazego przyjął z należnymi mu honorami. Kiedy ten powrócił na swoją stolicę, witały go takie tłumy, że - jak pisze św. Grzegorz z Nazjanzu - przypominało to wylew Nilu. Czterdziestu biskupów Egiptu złożyło mu homagium (346).
Znów niestety Atanazy nie zaznał pokoju. Cesarz Konstancjusz II przeszedł jawnie na stronę arian. Zwołał synody w roku 353 do Arles (Francja), a w roku 355 do Mediolanu (Włochy), na którym potępiono uchwały Soboru Nicejskiego I z roku 325 i potępiono również Atanazego. Cesarz nalegał, by papież, św. Liberiusz I, uczynił to samo. Kiedy zaś ten wyraził stanowczy sprzeciw, także papieża skazał na wygnanie jako heretyka. Atanazy był właśnie wraz ze swoim klerem w katedrze, kiedy wszedł do niej wysłannik cesarski i ogłosił jego depozycję. Atanazy usunięty siłą przez 6 lat ukrywał się wśród znajomych i mnichów na pustyni. W miejsce Atanazego wybrano ariańskiego biskupa Jerzego. W czasie pobytu na pustkowiu wśród oddanych mu mnichów Atanazy napisał dwie apologie do cesarza Konstansa II: jedną w obronie Kościoła przeciwko arianom, drugą zaś w obronie własnej. Napisał także Historię arian.

Święty Atanazy Wielki Po śmierci Konstancjusza II tron objął Julian Apostata. Na początku swoich rządów wydał dekret o uwolnieniu z więzień i banicji wszystkich prawowitych biskupów. Atanazy powrócił więc na swoją stolicę. Niebawem jednak cesarz zaczął jawnie sprzyjać poganom, a prześladować chrześcijan. Zachował się list Juliana Apostaty do namiestnika Egiptu, Egicjusza, z nakazem usunięcia Atanazego nie tylko ze stolicy biskupiej, ale i z Egiptu. Ponownie więc biskup musiał ratować się ucieczką. Cesarz jednak uwikłał się w wojnę z Persami. Przegrał ją i podczas niej zginął. Jego następca, Jan, był szczerze oddany katolikom. Atanazy po raz czwarty wrócił do Aleksandrii. Niestety, po roku umarł cesarz Jan. Po raz piąty Atanazy dekretem cesarskim został zmuszony opuścić swoją owczarnię. Tym razem jednak lud stanowczo opowiedział się za swoim pasterzem i zmusił cesarza do odwołania wyroku banicji. Cztery lata później, w nocy z 2 na 3 maja 373 r. Atanazy zmarł. Św. Grzegorz z Nazjanzu wygłosił ku jego czci wspaniałą mowę. Św. Bazyli nazwał go jedynym obrońcą Kościoła w czasach, kiedy szalał arianizm. Na Soborze Konstantynopolitańskim II (553) wobec papieża św. Wigiliusza zaliczono św. Atanazego do nauczycieli Kościoła. We wszystkich obrządkach obchodzi się jego doroczne święto, chociaż w różnych dniach. Atanazy pozostawił po sobie traktaty. W "Żywocie św. Antoniego" dał podwaliny pod koncepcje życia zakonnego.
Św. German I (VII/VIII w.) przeniósł ciało św. Atanazego do kościoła Mądrości Bożej (Hagia Sofia) w Konstantynopolu w czasie najazdu Arabów. Król Baldwin w XII w. podarował ramię Świętego mnichom z Monte Cassino, a jego ciało przeniesiono do kościoła benedyktynek w Wenecji. Od 1806 roku relikwie Atanazego znajdują się w kościele św. Zachariasza. Jego czaszka znajduje się w opactwie benedyktynów w Valvanera, natomiast w rzymskim kościele pw. św. Atanazego znajduje się część jego ramienia.

W ikonografii (zachodniej) św. Atanazy przedstawiany jest w stroju biskupa rytu łacińskiego lub ortodoksyjnego. Czasami jako kardynał albo mnich. Jego atrybutami są: łódka, rylec, zwój. Na Wschodzie przedstawiany jest w bizantyjskich szatach biskupich z dużymi krzyżami. W obu dłoniach trzyma Ewangelię. Ma szeroką, siwą brodę i łysinę czołową. Często towarzyszy mu św. Cyryl, arcybiskup aleksandryjski.


Więcej informacji:

Kliknij tutaj - książka w księgarni Gloria24.pl
Kliknij tutaj - książka w księgarni tolle.pl
Kliknij tutaj - płyta CD Audio / MP3, audiobook
Kliknij tutaj - strona w Internecie

św. Atanazy Wielki
Mowy przeciw arianom I-III

Zbiór Mów przeciw arianom jest jednym z ważniejszych tekstów patrystycznych, gdyż ze względu na autorytet autora wywarł olbrzymi wpływ na kształtowanie się dogmatu wiary chrześcijańskiej. Mowy powstały jako wynik sporów teologicznych i osobistych patriarchy Aleksandrii z teologami i biskupami, których on sam określił mianem arian, sugerując ich ścisły związek z żyjącym pokolenie wcześniej prezbiterem aleksandryjskim Ariuszem.
św. Atanazy Wielki
O dekretach Soboru Nicejskiego,
o wypowiedzi Dionizego,
o synodach w Rimini i Seleucji

Opublikowane trzy teksty biskupa Aleksandrii Atanazego powstały mniej więcej w połowie IV wieku. Dwadzieścia pięć lat po Wielkim Synodzie Nicejskim i po wielu próbach utworzenia nowego wyznania wiary zdał on sobie sprawę, że dla żadnego credo nie da się uzyskać powszechnego poparcia i dyskusje na ten temat mogą się ciągnąć w nieskończoność. Zaczął więc wyjaśniać, propagować i popierać to, które ułożono w Nicei, wykazując, że jest ono najlepszym z możliwych ujęć wiary chrześcijańskiej. Dzięki zaangażowaniu Atanazego synod ten z czasem został uznany za Pierwszy Sobór Powszechny.
 
Benedykt XVI
Św. Atanazy
Audiencja generalna, 20 czerwca 2007 r.
Jarosław Charkiewicz
Św. Atanazy Wielki
Marek Wójtowicz SJ
Pasterz i wygnaniec
ks. Stanisław Hołodok
Święty Atanazy
Michał Wojciechowski
Wykorzystanie cytatów z Pisma Świętego
w Przeciw poganom i O wcieleniu Słowa
św. Atanazego z Aleksandrii
Arkadiusz Nocoń
Święty Atanazy (format RealAudio)

Atanazy - biskup i doktor Kościoła
Nauka Atanazego o Wcieleniu Syna Bożego
ks. Jacek Bałemba SDB
Św. Atanazy - strażnik wiary
Żywoty Świętych Pańskich (1937 r.)
Żywot św. Atanazego, biskupa i doktora Kościoła
ks. Władysław Hozakowski
Święty Atanazy, patryarcha z Aleksandryi
ks. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras SJ
Dokumenty Soborów Powszechnych
Sobór Nicejski I (325) - fragmenty książki
 
Frances Alice Forbes
Św. Atanazy. Strażnik wiary

Będąc chłopcem, podczas zabawy niechcący... chrzci swoich przyjaciół. Jako diakon bierze udział w obradach Soboru Nicejskiego potępiającego arianizm. Zostaje patriarchą egipskiej Aleksandrii, by wojować z pogaństwem i herezją. Fałszywie oskarżony, broni wiary przed cesarzem. Wygnany, powraca i walczy o prawdę. Napadnięty zbrojnie, ratuje się ucieczką na pustynię. Heretycy palą, torturują i zabijają. Wraca i przeciwstawia się Julianowi Apostacie. Wspierają go papieże, cesarze prześladują. Ostatecznie triumfuje... ratując Kościół powszechny przed upadkiem. Ale to jeszcze nie wszystko. To tylko kilka epizodów życia jednego człowieka... Poznaj św. Atanazego - strażnika wiary.
Benedykt XVI
Katechezy o Ojcach Kościoła

Cykl katechez wygłoszonych przez Benedykta XVI podczas audiencji generalnych (od marca 2007 do lutego 2008). Zbiór prezentuje papieskie nauczanie dotyczące ojców Kościoła, także św. Atanazego.
ks. Edward Staniek
Aktualność katechezy Ojców Kościoła

Książka daje solidny wykład nauczania ojców Kościoła i odnosi go do problemów współczesnego świata. Jest zbiorem kazań wygłoszonych podczas rekolekcji dla katechetów świeckich.
Henryk Pietras SJ
Sobór Nicejski (325). Kontekst religijny i polityczny,
dokumenty, komentarze

Monografia Soboru Nicejskiego jest pokłosiem wieloletnich zainteresowań autora pierwszym soborem powszechnym i prac nad opracowaniem i wydaniem dokumentów soborów powszechnych i akt synodów starożytnego Kościoła. Napisana została niczym powieść detektywistyczna.
Wojciech Gajewski
Charyzmat - urząd - hierarchia

Kiedy i w jakich okolicznościach pojawiła się w Kościele lokalna hierarchia? Na ile uprawnione jest używanie pojęcia "urząd" na określenie Apostołów? W jakich relacjach ze wspólnotami pozostawali wędrowni charyzmatycy?

Ostatnia aktualizacja: 30.04.2014


Ponadto dziś także w Martyrologium:
W Arauca, w Portugalii - św. Mafaldy. Po krótkim, niespełnionym małżeństwie z Henrykiem I Kastylijskim wstąpiła do cystersek. Zmarła w roku 1256.

oraz:

świętych męczenników: Eksuperiusza, jego żony Zoe oraz ich synów Cyriaka i Teodula (+ ok. 127); św. Windemialisa, biskupa i męczennika (+ V w.)

Wyślij do nas maila
STRONA GŁÓWNA
TEKSTY ILG | OWLG | LITURGIA HORARUM | KALENDARZ LITURGICZNY | DODATEK | INDEKSY | POMOC
CZYTELNIA

 Teksty Liturgii Godzin:
© Copyright by Konferencja Episkopatu Polski i Wydawnictwo Pallottinum

Opracowanie i edycja - © Copyright by ILG