1. Słusznie zalicza się publiczną i wspólną modlitwę Ludu Bożego do głównych powinności Kościoła. Już od samych jego początków ci, którzy zostali ochrzczeni, "trwali w nauce Apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwie" (Dz 2, 42). Dzieje Apostolskie wspominają wielokrotnie jednomyślną modlitwę wspólnoty chrześcijańskiej
1.
Świadectwa pierwotnego Kościoła stwierdzają, że również i poszczególni wierni oddawali się modlitwie w określonych godzinach dnia. W różnych okolicach bardzo prędko ustalił się zwyczaj przeznaczania na modlitwę pewnych okresów czasu, jak np. o zmierzchu, gdy zapalano światła, lub z brzaskiem dnia, kiedy noc się kończy i zaczyna świtać.
Z biegiem czasu uświęcano wspólną modlitwą także inne godziny dnia kierując się tym, co wyczytywano w Dziejach Apostolskich. Ukazują one uczniów zgromadzonych o godzinie trzeciej
2; Piotra wchodzącego na taras, aby się pomodlić około szóstej godziny (Dz 10, 9); Piotra i Jana wchodzących do świątyni na modlitwę o godzinie dziewiątej (Dz 3, 1); Pawła i Sylasa modlących się o północy i śpiewających wtedy hymny Bogu (Dz 16, 25).
2. Owe wspólne modlitwy przekształciły się stopniowo w ściśle określone godziny modlitw. Tak powstała Liturgia Godzin, wzbogacona także czytaniami. Jest ona przede wszystkim modlitwą uwielbienia i prośbą błagalną; jest modlitwą Kościoła z Chrystusem i do Chrystusa.
I. Modlitwa Chrystusa
Chrystus modli się do Ojca
3. Najwyższy Kapłan Nowego i wiecznego Przymierza, Jezus Chrystus, Słowo pochodzące od Ojca i będące blaskiem Jego chwały, przyszedł na świat dla udzielenia ludziom życia Bożego i "zapoczątkował na tym ziemskim wygnaniu ów hymn, który rozbrzmiewa w niebie po wszystkie czasy"
3. Odtąd z serca Jezusa płynie chwała Boża wyrażona ludzkimi słowami uwielbienia, przebłagania i wstawiennictwa. On, który jest początkiem nowej ludzkości i Pośrednikiem między Bogiem i ludźmi, modli się do Ojca w imieniu wszystkich i ich dobra.
4. Syn Boży stanowi jedno ze swoim Ojcem (J 10, 30), a przychodząc na świat wypowiedział te słowa: "Oto idę pełnić Twoją wolę, Boże" (Hbr 10, 9). On zechciał także pozostawić nam przykład swojej modlitwy. Ewangelia ukazuje nam często modlącego się Chrystusa: podczas chrztu, gdy Bóg ujawnia Jego posłannictwo
4; przed powołaniem Apostołów
5; przy cudownym rozmnożeniu chleba
6; w czasie przemienienia na górze
7; przy uzdrowieniu głuchoniemego
8; podczas wskrzeszenia Łazarza
9; przed mesjańskim wyznaniem wiary przez Piotra
10; kiedy uczył swych uczniów modlitwy
11; po ich powrocie z misji, na którą ich wysłał
12; gdy błogosławił dzieci
13 i kiedy się modlił za Piotra
14.
Codzienna działalność Chrystusa łączyła się ściśle z modlitwą, nawet więcej: ona jakby z modlitwy płynęła. Widzimy Go udającego się na miejsce odosobnione lub na górę, aby się modlić
15; wstającego nad ranem
16 lub modlącego się późnym wieczorem, aż do czwartej straży
17, spędzającego całą noc na modlitwie
18.
Wiemy, że Chrystus uczestniczył w modlitwie publicznej w synagogach, dokąd się udawał w sobotę "zgodnie ze swoim zwyczajem"
19, oraz w świątyni, którą nazwał domem modlitwy
20. Niewątpliwie też odmawiał codzienne modlitwy, jak to czynili pobożni Izraelici. Odmawiał także tradycyjne błogosławieństwa przy posiłkach: podczas rozmnożenia chlebów
21, przy Ostatniej Wieczerzy
22 i kiedy w Emaus zasiadł do stołu ze swoimi uczniami
23. Odśpiewał też z nimi hymn przed udaniem się na Górę Oliwną
24.
Aż do końca swego życia - w obliczu Męki
25, podczas Ostatniej Wieczerzy
26, w trwodze konania
27 i na krzyżu
28 - ukazuje nam Boski Mistrz modlitwę jako moc ożywiającą całą Jego działalność mesjańską i Jego przejście z tego świata do Ojca. "Z głośnym wołaniem i płaczem za dni swego ciała zanosił gorące prośby do Tego, który mógł Go wybawić od śmierci" (Hbr 5, 7). Kiedy zaś dokonał ofiary na ołtarzu krzyża, "udoskonalił na wieki tych, którzy są uświęceni" (Hbr 10, 14); powstawszy zaś z martwych, żyje zawsze i modli się za nas
29.
II. Modlitwa Kościoła
Wezwanie do modlitwy
5. To, co Pan Jezus sam czynił, polecił również i nam czynić. Mówił bowiem często: "Módlcie się, proście, błagajcie
30 w imię moje"
31. Pozostawił nam także wzór prośby w Modlitwie Pańskiej
32. Podkreślał konieczność
33 modlitwy pokornej
34, czujnej
35, ustawicznej i ufnej w dobroć Ojca
36, ożywionej dobrą intencją i pełnej szacunku w obliczu Boga
37.
Apostołowie często nam przekazują w swoich listach różne modlitwy, zwłaszcza wielbiące Pana i dziękczynne. Oni również wzywają nas do gorliwej i ustawicznej modlitwy
38 zanoszonej w Duchu Świętym
39 przez Chrystusa
40 do Boga
41 i podkreślają jej skuteczność dla naszego uświęcenia
42. Zachęcają nas także do modlitwy uwielbienia
43 i dziękczynienia
44, błagalnej
45 i wstawienniczej za wszystkich
46.
Kościół podejmuje modlitwę Chrystusa
6. Człowiek jest stworzony przez Boga i zależny od Niego. Powinien więc uznać i wyznawać tę władzę Stwórcy nad sobą. Tak też czynili, modląc się, wszyscy pobożni w ciągu wszystkich wieków.
Ale zwracając się do Boga musimy pozostawać w jedności z Chrystusem, Panem wszystkich ludzi i jedynym Pośrednikiem
47, bo tylko przez Niego mamy dostęp do Boga
48. On bowiem łączy ze sobą całą społeczność ludzką
49. W ten sposób powstaje wewnętrzny związek między modlitwą Chrystusa a modlitwą całej rodziny ludzkiej. W Chrystusie więc, i tylko w Nim, religijność człowieka znajduje swą zbawczą wartość i osiąga swój cel.
7. Istotny i najgłębszy związek zachodzi natomiast między Chrystusem i tymi, których On włączył jako członków do swojego Ciała, czyli Kościoła, przez sakrament odrodzenia. W ten sposób całe Ciało otrzymuje wszelkie bogactwa Syna: dar Ducha Świętego, prawdę i życie oraz uczestnictwo w Boskim synostwie Chrystusa, objawione nam w Jego modlitwie, gdy przebywał wśród nas.
Całe Ciało Kościoła ma także udział i w kapłaństwie Chrystusa: "Ci, którzy zostali ochrzczeni, są także i poświęceni przez odrodzenie i namaszczenie Duchem Świętym; są duchową świątynią i świętym kapłaństwem"
50, uzdolnieni do składania kultu Nowego Przymierza; kult ten nie jest owocem naszych wysiłków, lecz zasług Chrystusa i Jego darem.
"Największy to dar Boga dla ludzi: Swoje Słowo, przez które wszystko się stało, uczynił ich głową; ich samych zaś Jego członkami. Syn Boży jest więc i synem człowieczym. Jako Bóg jest jedno z Ojcem, a jako człowiek jednym spośród ludzi. Gdy w modlitwie zwracamy się do Boga, nie odłączamy od Niego Jego Syna; a kiedy modli się Ciało, nie czyni tego bez łączności z Głową. Nasz Pan, Jezus Chrystus, Syn Boży, jest jedynym Zbawcą swego Ciała. On sam się modli za nas i w nas, a i do Niego my się modlimy. On modli się za nas jako nasz kapłan; modli się w nas, bo jest Głową Ciała, którym jesteśmy, a modlimy się do Niego, bo jest naszym Bogiem. Rozpoznajmy więc w Nim nasze głosy, a Jego głos w nas samych"
51.
Na tym więc polega wielkość modlitwy chrześcijańskiej: jest ona udziałem w miłości Jednorodzonego Syna ku Ojcu i w modlitwie, którą Syn podczas swego ziemskiego życia wyrażał ludzkimi słowami. Ta modlitwa trwa nieustannie w całym Kościele i wszystkich jego członkach w imieniu całej ludzkości i dla jej zbawienia.
Działanie Ducha Świętego
8. Jedność modlącego się Kościoła jest dziełem Ducha Świętego. Jest On w Chrystusie
52, w całym Kościele i w każdym ochrzczonym. To właśnie "Duch Święty przychodzi z pomocą naszej słabości i przyczynia się za nami w błaganiach, których nie można wyrazić słowami" (Rz 8, 26). On, jako Duch Syna, daje nam "ducha przybrania za synów, w którym możemy wołać: Abba, Ojcze!" (Rz 8, 15). Nie ma więc modlitwy chrześcijańskiej bez działania Ducha Świętego. On jednoczy cały Kościół i przez Syna prowadzi go do Ojca.
Modlitwa wspólnoty
9. Przykład i polecenia Pana i Apostołów wzywają nas do nieustannej i wytrwałej modlitwy. Nie chodzi o czysto prawny nakaz, ale o najbardziej istotną cechę Kościoła. Jest on bowiem wspólnotą i ma to wyrażać także i w modlitwie. Dlatego Dzieje Apostolskie, gdy mówią po raz pierwszy o wspólnocie wiernych, ukazują nam ją jako "trwającą jednomyślnie na modlitwie razem z niewiastami, Maryją, matką Jezusa, i Jego braćmi" (Dz 1, 14). "Jeden duch i jedno serce ożywiały wszystkich wierzących" (Dz 4, 32). Źródłem zaś tej jedności było słowo Boże, braterska wspólnota, modlitwa i Eucharystia
53.
Bez wątpienia modlitwa w odosobnieniu i przy drzwiach zamkniętych
54 jest zawsze konieczna i zalecana
55, bo jest modlitwą członka Kościoła przez Chrystusa i w Duchu Świętym. Jednakże modlitwa wspólnoty ma szczególną wartość, bo przecież Chrystus powiedział: "Gdzie dwaj lub trzej zebrani są w imię moje, tam jestem pośród nich" (Mt 18, 20).
III. Liturgia Godzin
Uświęcenie czasu
10. Chrystus nam przykazał: "Zawsze trzeba się modlić i nie ustawać" (Łk 18, 1). Kościół stosuje się wiernie do tego nakazu, nie ustaje w modlitwie i wzywa nas do niej tymi słowami: "Przez Niego (Jezusa) składajmy Bogu ustawicznie ofiarę czci" (Hbr 13, 15). Przykazanie to spełniamy nie tylko sprawując Eucharystię, ale także w inny sposób, a zwłaszcza przez Liturgię Godzin. Wyróżnia się ona spośród czynności liturgicznych szczególnie tym, że uświęca wszystkie pory dnia i nocy, jak o tym świadczy starożytna tradycja chrześcijańska
56.
11. Celem Liturgii Godzin jest więc uświęcenie dnia i ludzkiej działalności. Jej układ ma przeto odpowiadać w miarę możności, przez poszczególne Godziny, odpowiednim chwilom dnia, z równoczesnym uwzględnieniem warunków życia współczesnego
57. Dlatego "dla rzeczywistego uświęcenia dnia i odmówienia z pożytkiem duchowym Godzin kanonicznych zaleca się zachowanie czasu najbardziej zbliżonego do właściwej pory tych Godzin"
58.
Liturgia Godzin a Eucharystia
12. Liturgia Godzin rozciąga na poszczególne pory dnia
59 uwielbienie i dziękczynienie oraz wspomnienie tajemnic zbawienia, modlitwę błagalną i przedsmak niebiańskiej chwały dany nam w Eucharystii, będącej ośrodkiem i szczytem całego życia wspólnoty chrześcijańskiej
60.
Liturgia Godzin najlepiej przygotowuje do owocnego sprawowania Eucharystii i ożywia odpowiednie usposobienie, jak wiarę, nadzieję, miłość, pobożność i ducha ofiary.
Liturgia Godzin spełnianiem kapłańskiego dzieła Chrystusa
13. Chrystus w Duchu Świętym spełnia przez Kościół "dzieło odkupienia ludzi i doskonałego uwielbienia Boga"
61. Dokonuje się ono przez Eucharystię i sakramenty, ale także poprzez Liturgię Godzin
62. Chrystus bowiem jest obecny, kiedy zbiera się wspólnota, gdy głosi się słowo Boże i gdy "Kościół się modli i śpiewa psalmy"
63.
Uświęcenie człowieka
14. Liturgia Godzin uświęca człowieka
64 i wielbi Boga. Przez nią bowiem nawiązuje się dialog pomiędzy Bogiem i ludźmi, gdy "Bóg przemawia do swego ludu, a lud odpowiada Bogu śpiewem i modlitwą"
65.
Zbawcze słowo Boże zajmuje ważne miejsce w Liturgii Godzin i może ono przynieść jej uczestnikom obfite owoce uświęcenia. Z Pisma świętego bowiem wzięte są czytania; słowo Boga zawarte w psalmach śpiewa się przed Jego obliczem, a prośby, modlitwy i śpiewy przenika duch i natchnienie Pisma
66.
Wiara uczestniczących karmi się nie tylko tym, "co zostało napisane dla naszego pouczenia" (Rz 15, 4), lecz także wtedy, gdy Kościół się modli i śpiewa, dusze wznoszą się ku Bogu w należnym Mu hołdzie i otrzymują od Niego obfitszą łaskę
67.
Chwała oddawana Bogu w jedności z Kościołem niebios
15. W Liturgii Godzin Kościół spełnia kapłański urząd Chrystusa składając Bogu "nieustannie"
68 ofiarę czci, to znaczy owoc warg, które wyznają Jego imię
69. Ta modlitwa jest głosem Oblubienicy przemawiającej do Oblubieńca. Nawet więcej, jest ona modlitwą Chrystusa i Jego Ciała skierowaną do Ojca
70. "Wszyscy bowiem oddający się tej modlitwie wypełniają zadanie Kościoła i równocześnie uczestniczą w najwyższym zaszczycie Oblubienicy Chrystusa, ponieważ oddają Bogu chwałę, stojąc przed Jego tronem w imieniu Matki Kościoła"
71.
16. Kościół wielbiąc Boga Liturgią Godzin łączy się z pieśnią chwały wiecznie rozbrzmiewającej w niebiańskim przybytku
72, a równocześnie raduje się przedsmakiem wieczystej chwały wyśpiewywanej nieustannie przed tronem Boga i Baranka, opisanej przez św. Jana w Księdze Apokalipsy. Albowiem nasza ścisła łączność z Kościołem w niebie wtedy się urzeczywistnia, gdy wspólnie w radosnym uniesieniu "sławimy Boży majestat, a odkupieni przez krew Chrystusa ze wszystkich pokoleń, języków i narodów (Ap 5, 9) i zebrani w jeden Kościół, jedną pieśnią chwały wysławiamy Boga w Trójcy Jedynego"
73.
Tę niebiańską liturgię ujrzeli w widzeniach prorocy jako zwycięski dzień bez nocy i światłość bez ciemności: "Już nie będziesz mieć słońca w dzień jako światła ani jasność księżyca nie zaświeci tobie, lecz Pan będzie dla ciebie wieczną światłością" (Iz 60, 19; por. Ap 21, 23. 25). "Będzie tylko jeden jedyny dzień - Pan tylko wie o nim - nie będzie to ani dzień, ani noc, wieczorną porą będzie jasno" (Za 14, 7). Już przeto "dosięgnął nas kres czasów (por. 1 Kor 10, 11); już zostało postanowione nieodwołalnie odnowienie świata, i już zaczęło się ono urzeczywistniać w doczesności"
74. Tak poucza nas wiara o sensie naszego życia na ziemi i każe nam oczekiwać razem z całym stworzeniem objawienia się synów Bożych
75. Tę wiarę głosimy w Liturgii Godzin, tej nadziei dajemy wyraz i w niej się umacniamy, i już teraz poniekąd mamy udział w radościach wiekuistej chwały dnia, który nie zna zmierzchu.
Prośby błagalne i orędownictwo
17. Liturgia jest nie tylko uwielbieniem Boga. W niej Kościół wyraża także prośby i pragnienia wiernych oraz wyprasza dla całego świata zbawienie u Chrystusa, a przez Niego u Ojca
76. Jest to nie tylko głos Kościoła, ale i Chrystusa, bo w Jego imieniu, to znaczy "przez Pana naszego Jezusa Chrystusa", modlitwy te są zanoszone. W ten sposób Kościół w dalszym ciągu podejmuje te modlitwy i błagania, które Chrystus wypowiadał za dni swego Ciała
77, i przez to są one szczególnie skuteczne. A więc nie tylko miłość, przykład i pokuta wspólnoty kościelnej, lecz także i jej modlitwa jest rzeczywistą posługą, którą jak matka spełnia wobec dusz, aby je prowadzić do Chrystusa
78.
Dotyczy to przede wszystkim tych, których szczególnie powołano do sprawowania Liturgii Godzin, to znaczy: biskupów i kapłanów modlących się z urzędu za swoich wiernych i za cały lud Boży
79; oraz tych, którzy przyjęli święcenia diakońskie jak również i osoby zakonne
80.
Źródło i uwieńczenie działalności pasterskiej
18. Uczestnictwo w Liturgii Godzin przyczynia się do duchowego wzrostu Ludu Bożego
81. Jest ono ukrytym, ale bardzo istotnym apostolstwem. "Albowiem prace apostolskie to mają na celu, aby wszyscy, stawszy się dziećmi Bożymi przez wiarę i chrzest, gromadzili się wspólnie, wielbili Boga pośród Kościoła, uczestniczyli w ofierze i pożywali Wieczerzę Pańską"
82.
W ten sposób życie wiernych wyraża i ukazuje innym "misterium Chrystusa i rzeczywistą naturę prawdziwego Kościoła. Jest on bowiem... widzialny i wyposażony w dobra niewidzialne; żarliwy w działaniu i oddany kontemplacji; obecny w świecie, a jednak pielgrzymujący"
83.
Równocześnie czytania i modlitwy Liturgii Godzin są źródłem życia chrześcijańskiego. Ze stołu Pisma św. i słów świętych Pańskich czerpie swój pokarm, modlitwą zaś się umacnia. I tylko Pan, bez którego nic uczynić nie możemy
84, sprawia, że nasze działanie jest skuteczne i owocne
85, gdy o to będziemy Go prosić. W ten sposób będziemy dzień po dniu wzrastali jako świątynia Boga w Duchu
86 na miarę pełnego wzrostu dojrzałości Chrystusowej
87, przy czym przybywa nam sił do głoszenia Chrystusa wszystkim, którzy są na zewnątrz
88.
Zgodność ducha ze słowem
19. Ta modlitwa stanie się prawdziwie modlitwą osobistą każdego, kto w niej uczestniczy, gdy będzie sprawowana godnie, uważnie i gorliwie, a duch dostroi się do słów. Wtedy też stanie się źródłem pobożności i wielorakiej łaski Bożej i żywić będzie modlitwę prywatną przez działalność apostolską
89. Niech więc każdy współpracuje z łaską z wysoka, aby jej nie przyjmować na próżno, szukając Chrystusa i przez modlitwę coraz głębiej wnikając w Jego misterium
90. Niech wszyscy wielbią Boga i zanoszą do Niego błagania w tym samym duchu, w jakim się modlił Boski Zbawiciel.
IV. Osoby odprawiające Liturgię Godzin
a. Wspólne odprawianie Liturgii Godzin
20. Liturgia Godzin, podobnie jak inne czynności liturgiczne, nie jest czynnością prywatną, lecz całego Ciała Kościoła. Ona to czyni je widocznym i nań oddziałuje
91. Jest to najbardziej dostrzegalne - i dlatego najbardziej zalecane - gdy ją sprawuje Kościół miejscowy wraz ze swoim biskupem w otoczeniu kapłanów i sług ołtarza
92, bo "w tym Kościele jest obecny i działa jeden, święty, katolicki i apostolski Kościół Chrystusowy"
93. Nawet i wtedy, gdy biskup jest nieobecny, kanonicy kapitulni czy inni kapłani powinni to czynić w czasie odpowiadającym poszczególnym Godzinom, i jeśli to możliwe, z udziałem wiernych. To samo odnosi się także do kapituł kolegiackich.
21. Wszędzie, gdzie jest to możliwe, główne Godziny powinny być odprawiane w kościele także i przez inne wspólnoty wiernych, a przede wszystkim parafialne; parafie są bowiem wspólnotami diecezji zorganizowanymi lokalnie pod przewodnictwem pasterzy zastępujących biskupa. "W pewien sposób przedstawiają one widzialny Kościół ustanowiony na całej ziemi"
94.
22. Wierni wezwani na Liturgię Godzin i na niej zebrani w jedności serc i głosów, czynią widocznym Kościół sprawujący misterium Chrystusa
95.
23. Organizacja i kierownictwo modlitwą wspólnoty należy do tych, którzy otrzymali święcenia lub specjalną misję kanoniczną
96. Niech więc dołożą oni starań, "by wszyscy powierzeni ich opiece byli jednomyślni w modlitwie"
97. Mają oni zachęcać wiernych do wspólnego udziału w głównych częściach Liturgii Godzin
98, zwłaszcza w niedziele i święta, oraz przygotować ich do tego odpowiednimi pouczeniami. Niech im pokażą, że taki udział jest autentyczną szkołą modlitwy
99. Aby to osiągnąć, należy przyswoić wiernym zrozumienie psalmów w duchu chrześcijańskim, a oni w ten sposób nauczą się stopniowo modlitwy Kościoła i coraz bardziej będą ją przeżywać
100.
24. Wspólnoty kanoników, mnichów i mniszek oraz członkowie innych zakonów, którzy na mocy reguły lub konstytucji odprawiają wspólnie Liturgię Godzin w całości lub częściowo, według powszechnego albo własnego obrzędu, ukazują w specjalny sposób modlący się Kościół, bo są wtedy w pełni obrazem Kościoła wielbiącego Pana zgodnym głosem. Wspólnoty te spełniają zadanie "współpracy przede wszystkim modlitwą w budowaniu i wzroście całego Mistycznego Ciała Chrystusowego oraz dobra Kościołów miejscowych"
101. Odnosi się to zwłaszcza do wspólnot kontemplacyjnych.
25. Ci, którzy przyjęli święcenia i nie są zobowiązani skądinąd do wspólnego odmawiania Liturgii Godzin, niech się starają, jeśli mieszkają razem lub biorą udział w swoich spotkaniach, odmówić wspólnie przynajmniej część tych modlitw, a zwłaszcza Jutrznię rano i Nieszpory pod wieczór
102.
26. Zakonnikom i zakonnicom nie obowiązanym do wspólnego sprawowania Liturgii Godzin, a także członkom jakiegokolwiek instytutu doskonałości, usilnie się zaleca, aby ją odprawiali we własnej wspólnocie, albo z wiernymi, w całości lub przynajmniej częściowo.
27. Ludzi świeckich gromadzących się z różnych powodów, apostolskich lub innych, zachęca się do wypełnienia obowiązku wspólnej modlitwy Kościoła
103 przez odmówienie części Liturgii Godzin. Wypada bowiem, by się przyzwyczajali do czczenia Boga w duchu i prawdzie, a to przede wszystkim przez czynność liturgiczną
104. Niech też wiedzą, że przez kult publiczny i modlitwę dosięgają wszystkich ludzi i w niemałym stopniu mogą się przyczynić do zbawienia całego świata
105.
Wypada wreszcie, by i w rodzinie, która jest jakby domowym sanktuarium Kościoła, nie poprzestawano na wspólnych modlitwach, ale także, w miarę możności, odmawiano jakąś część Liturgii Godzin, zespalając się w ten sposób tym ściślej z całym Kościołem
106.
b. Obowiązek odprawiania Liturgii Godzin
28. Liturgię Godzin powierzono szczególnie tym, którzy przyjęli święcenia. tj. biskupom, kapłanom i diakonom. Każdy więc z nich jest do niej obowiązany, i to nawet wtedy, gdy wierni nie biorą w niej udziału. W tym wypadku stosuje się odpowiednie zmiany. Kościół poleca tym duchownym odprawianie Liturgii Godzin, ponieważ modlitwa Chrystusowa ma trwać nieprzerwanie w Kościele. Stanie się to wtedy, kiedy przynajmniej oni będą spełniali stale i niezawodnie to, co jest zadaniem całej wspólnoty wierzących
107.
Przede wszystkim biskup jest widzialnym uosobieniem Chrystusa; jest on bowiem najwyższym kapłanem swej owczarni i od niego w pewien sposób pochodzi i zależy życie w Chrystusie wiernych, którzy zostali mu powierzeni
108. Dlatego biskup ma być oddany modlitwie jako pierwszy spośród grona swego Kościoła, a sprawowana przez niego Liturgia Godzin jest zawsze modlitwą w imieniu Kościoła i za Kościół mu powierzony
109.
Kapłani zjednoczeni z biskupem i całym prezbiterium także uosabiają Chrystusa Kapłana
110 i na nich też spoczywa ten sam obowiązek zanoszenia do Boga modlitw błagalnych za lud im oddany jak również za cały świat
111.
Wszyscy powyżej wymienieni spełniają posługę Dobrego Pasterza modlącego się za swoich, aby mieli życie i zespolili się w jedno
112. Liturgia Godzin, do której Kościół ich zobowiązuje, ma ożywiać ich pobożność i modlitwę osobistą
113, być dla nich żródłem kontemplacji oraz natchnieniem pracy duszpasterskiej i misyjnej dla rozkwitu Kościoła Bożego
114.
29. Kościół powołał biskupów, kapłanów i diakonów do sprawowania Liturgii godzin (por.
nr 17). Powinni więc oni codziennie wypełnić w całości ten obowiązek przestrzegając, o ile to możliwe, odmawiania poszczególnych Godzin w odpowiedniej porze dnia.
Przede wszystkim niech zwrócą najbaczniejszą uwagę na Godziny, które są jak gdyby ośrodkiem tej liturgii, to znaczy na Jutrznię i Nieszpory, i niech nie opuszczają ich bez poważnego powodu.
Niech też wiernie odmawiają Godzinę Czytań, jest ona bowiem przede wszystkim sprawowaniem liturgii słowa Bożego. W ten sposób dopełnią codziennego zadania szczególnie im powierzonego, a mianowicie karmienia się tym słowem, by stawać się coraz bardziej doskonałymi uczniami Pana i coraz doskonalej wnikać w niezgłębione bogactwa Chrystusa
115.
Dla lepszego uświęcenia całego dnia niech z prawdziwej potrzeby serca odmawiają Modlitwę w ciągu dnia i na jego zakończenie. Przez tę ostatnią wypełnią w całości oficjum i polecą się Bogu.
30. Jest rzeczą pożądaną, by diakoni ustanowieni na stałe odmawiali codziennie przynajmniej część Liturgii Godzin, określoną przez konferencję episkopatu
116.
31. a) Kapituły katedralne i kolegiackie mają odprawiać w chórze części Liturgii Godzin przewidziane prawem ogólnym lub partykularnym. Członkowie tych kapituł oprócz Godzin obowiązujących wszystkich duchownych mają obowiązek odmawiać prywatnie te Godziny, które obowiązują ich kapitułę
117.
b) Wspólnoty zakonne obowiązane do Liturgii Godzin oraz ich poszczególni członkowie mają odprawiać oficjum zgodnie z własnymi ustawami, zachowując przepis zawarty w
nr 29, odnoszący się do tych, którzy przyjęli święcenia.
Wspólnoty zaś obowiązane do oficjum w chórze mają tamże codziennie sprawować całość Liturgii Godzin
118. Poza chórem zaś członkowie tych wspólnot odmawiają Godziny zgodnie z własnym prawem partykularnym, ale zawsze zachowując przepis podany w
nr 29.
32. Pozostałe wspólnoty zakonne oraz ich członkowie niech odprawiają część Liturgii Godzin zależnie od konkretnych warunków ich życia; Liturgia Godzin, która jest modlitwą Kościoła, tworzy ze wszystkich, gdziekolwiek się znajdują, jedno serce i jedną duszę
119.
Podobne wezwanie kieruje się także do ludzi świeckich
120.
c. Układ Liturgii Godzin oraz jej sprawowanie
33. Liturgia Godzin, zgodnie z przeznaczeniem, w doborze treści oraz układzie rządzi się własnymi prawami. Dobiera ona i układa we właściwy sobie sposób te składniki, które znajdują się we wszystkich obrzędach chrześcijańskich. I tak na każdą Godzinę składa się hymn, następnie psalmodia, potem dłuższe lub krótsze czytanie Pisma św., wreszcie modlitwy na zakończenie.
Liturgia Godzin, czy to wspólnie odprawiana, czy odmawiana prywatnie, pozostaje zawsze w swej istocie dialogiem między Bogiem a człowiekiem. Jednakże wspólne jej odprawianie jaśniej uwydatnia to, że jest ona z natury rzeczy modlitwą wspólnoty Kościoła. Wspólne odprawianie tej liturgii sprzyja czynnemu uczestnictwu biorących w niej udział zgodnie z funkcją przypadającą każdemu. Dzieje się to przez aklamacje, dialog, chórowe odmawianie psalmów i dopuszcza różnorodne zastosowanie form i środków wyrazu
121. Dlatego wspólnotowe odprawianie Liturgii Godzin ma zawsze pierwszeństwo, szczególnie jeżeli się mu zapewni czynny udział wiernych, i należy ją przekładać ponad prywatne jej odmawianie
122. W miarę możności, i gdy sprawuje się ją w chórze lub wspólnocie, wypada, jeśli to możliwe, odprawiać ją ze śpiewem, zgodnie z jej założeniami i przeznaczeniem, uwzględniając przy tym charakter jej poszczególnych części.
W ten sposób wypełni się napomnienie Apostoła: "Słowo Chrystusa niech w was przebywa z całym swym bogactwem: z wszelką mądrością nauczajcie i napominajcie samych siebie przez psalmy, hymny, pieśni pełne ducha, pod wpływem łaski śpiewając Bogu w waszych sercach" (Kol 3, 16; por. Ef 5, 19-20).
1 Dz 1, 14; Dz 4, 24; Dz 12, 5. 12; Ef 5, 19-21
2 Dz 2, 1-15
3 KL 83
4 Łk 3, 21-22
5 Łk 6, 12
6 Mt 14, 19; 15, 35; Mk 6, 41; 8, 7; Łk 9, 16; J 6, 11
7 Łk 9, 28-29
8 Mk 7, 34
9 J 11, 41 nn.
10 Łk 9, 18
11 Łk 11, 1
12 Mt 11, 25 nn.; Łk 10, 21 nn.
13 Mt 19, 13
14 Łk 22, 32
15 Mk 1, 35; 6, 46; Łk 5, 16; por. Mt 4, 1 par.; Mt 14, 23
16 Mk 1, 35
17 Mt 14, 23. 25; Mk 6, 46. 48
18 Łk 6, 12
19 Łk 4, 16
20 Mt 21, 13 par.
21 Mt 14, 19 par.; Mt 15, 36 par.
22 Mt 26, 26 par.
23 Łk 24, 30
24 Mt 26, 30 par.
25 J 12, 27 n.
26 J 17, 1-26
27 Mt 26, 36-44 par.
28 Łk 23, 34. 46; Mt 27, 46; Mk 15, 34
29 Por. Hbr 7, 25
30 Mt 5, 44; 7, 7; 26, 41; Mk 13, 33; 14, 38; Łk 6, 28; 10, 2; 11, 9; 22, 40. 46
31 J 14, 13 n.; 15, 16; 16, 23 n. 26.
32 Mt 6, 9-13; Łk 11, 2-4
33 Łk 18, 1
34 Łk 18, 9-14
35 Łk 21, 36; Mk 13, 33
36 Łk 11, 5-13; 18, 1-8; J 14, 13; 16, 23
37 Mt 6, 5-8; 23, 14; Łk 20, 47; J 4, 23
38 Rz 8, 15. 26; 1 Kor 12, 3; Ga 4, 6; Jdt 20
39 2 Kor 1, 20; Kol 3, 17
40 Hbr 13, 15
41 Rz 12, 12; 1 Kor 7, 5; Ef 6, 18; Kol 4, 2; 1 Tes 5, 17; 1 Tm 5, 5; 1 P 4, 7
42 1 Tm 4, 5; Jk 5, 15 n.; 1 J 3, 22; 5, 14 n.
43 Ef 5, 19 n.; Hbr 13, 15; Ap 19, 5
44 Kol 3, 17; Flp 4, 6; 1 Tes 5, 17; 1 Tm 2, 1
45 Rz 8, 26; Flp 4, 6
46 Rz 15, 30; 1 Tm 2, 1 n.; Ef 6, 18; 1 Tes 5, 25; Jk 5, 14. 16
47 1 Tm 2, 5; Hbr 8, 6; 9, 15; 12, 24
48 Rz 5, 2; Ef 2, 18; 3, 12
49 Por. KL 83
50 KK 10
51 Św. Augustyn,
Konferencje o psalmach, 85, 1
52 Por. Łk 10, 21
53 Por. Dz 2, 42 (wersja grecka)
54 Por. Mt 6, 6
55 Por. KL 12
56 Por. KL 83-84
57 Por. tamże, 88
58 Tamże, 94
59 DK 5
60 DB 30
61 KL 5
62 Por. tamże, 83 i 98
63 Tamże, 7
64 Por. tamże, 10
65 Tamże, 33
66 Por. tamże, 24
67 Por. tamże, 33
68 1 Tes 5, 17
69 Por. Hbr 13, 15
70 KL 84
71 Tamże, 85
72 Por. tamże, 83
73 KK 50; por. KL 8 i 104
74 KK 48
75 Por. Rz 8, 19
76 Por. KL 83
77 Por. Hbr 5, 7
78 Por. DK 6
79 Por. KK 41
80 Por. KK 24
81 Por. DZ 7
82 KL 10
83 Tamże, 2
84 Por. J 15, 5
85 Por. KL 86
86 Por. Ef 2, 21-22
87 Por. Ef 4, 13
88 Por. KL 2
89 Por. KL 90; św. Benedykt,
Reguła, rozdz. 19
90 Por. DK 14; DFK 8
91 Por. KL 26
92 Por. tamże, 41
93 DB 11
94 KL 42; por. DA 10
95 Por. KL 26 i 84
96 Por. DM 17
97 DB 15
98 Por. KL 100
99 Por. DK 5
100 Por. nr 100-109 Ogólnego wprowadzenia
101 DB 33; por. DZ 6 i 7 oraz 15; por. DM 15
102 Por. KL 99
103 Por. tamże, 100
104 Por. J 4, 23
105 Por. DWCH 2; DA 16
106 Por. DA 11
107 Por. DK 13
108 Por. KL 41; KK 21
109 Por. tamże, 26; DB 15
110 Por. DK 13
111 Por. DK 5
112 Por. J 10, 11; 17, 20. 23
113 Por. KL 90
114 Por. KK 41
115 Por. KO 25; DK 13
116 Paweł VI, Motu proprio
Sacrum diaconatus ordinem, 18 czerwca 1967, nr 27; AAS 59 (1967) 703
117 Por. Instr. Św. Kongr. Rytów
Inter oecumenici, 26 września 1964, AAS 56 (1964) 895
118 Por. KL 95
119 Por. Dz 4, 32
120 Por. KL 100
121 Por. KL 26, 28-30
122 Por. tamże, 27